Nguồn Gốc Của Món Đặc Sản Bò 1 Nắng 2 Sương
Bò 1 nắng 2 sương một trong những món ăn đặc sản của tỉnh Phú Yên. Ngày nay bò một nắng đã trở thành đặc sản phổ biến không những ở Phú Yên mà còn trên cả nước.
Thị trấn Củng Sơn nằm trên cao nguyên Sơn Hoà rộng lớn thuộc tỉnh Phú Yên. Nơi đây có món “bò 1 nắng 2 sương ” đem lại phong vị phố núi ngon lạ và cuống hút. Bò một nắng có tiền thân từ cách sản xuất thịt nai khô trong khoảng tầm vài thập kỷ trước. Sau này, thịt bò được chế biến thay thế thịt nai để ăn và dự trữ đồ ăn. Món này hợp khẩu vị, được nhiều người ưa chuộng, rồi dần lật thành đặc sản của phố núi Sơn Hoà hôm nay.
Để sản xuất được món bò một nắng, người làm trước hết phải chọn lọc loại bò cỏ tơ, được chăn dắt tự nhiên trên các triền núi, bờ sông ngoài miền tây Phú Yên. Trung bình để có được 1kg thịt bò thành phẩm, phải cần đến một,7kg nguyên liệu bò tươi được chọn lọc kỹ càng từ phần thịt đùi và thịt thăn, tiếp sau sơ chế kỹ rồi xắt thành lát mỏng, tẩm muối, đường, bột ngọt, ớt hiểm và đem phơi. Nếu trời tốt nắng chỉ phơi một nắng, nếu nắng yếu hoặc mưa có thể dùng bếp than hong khô.
Sau khi xử lý, thịt cũng đã có độ chín gần 60%. Sau khi phơi sấy khô róc bỏ lượng nước trong thịt, phần còn lại sẽ hơi khô, có độ ngọt tự nhiên và hương vị đặc trưng của thịt.
Khi dùng không cần rã đông thịt bò, mà cho lên bếp than nướng heo héo mặt và hơi rám vàng, có mùi thơm tỏa ra là ngon nhất đừng nên nướng bằng lò vi sóng và lò ga.
Sau khi nướng, xé thịt bò theo chiều dọc của sớ thịt, đừng nên dùng dao xắt sẽ không ngon. Dùng cùng với muối kiến vàng có chút chanh vào, rau thơm, dưa chuột, khế, chuối chát…để tăng hương vị và đừng quên “một ly beer” sẽ rất đậm vị !
Thịt bò sau khi đã nướng chín, xé theo chiều dọc thớ thịt để cảm nhận hương thơm và độ ngọt mềm của thịt.
Cách làm thịt bò 1 nắng và thức chấm ăn kèm
* Muối kiến vàng: muối, ớt, con kiến vàng, trứng kiến vàng, lá then len và các gia vị đặc trưng rất lạ miệng và hấp dẫn.
* Muối lá é: muối, ớt, lá é…
* Muối đặc sản: muối, gia vị, ớt, sa tế.
Các thứ muối chấm phù hợp, có thể dùng để ăn trái cây, hoặc ăn với cơm nóng, thịt luộc…và đậm đà nhất là dùng với bò 1 nắng hai sương.
Bò một nắng Phú Yên được sản xuất từ thịt bò tươi, cắt thành từng lát mỏng, tẩm sơ qua với các loại gia vị, đem phơi ngoài nắng trong một ngày nên có tên gọi là bò một nắng. Kế tiếp đóng vào bao cất giữ, lúc thưởng thức chỉ cần lấy ra nướng chín trên lò than hồng và thưởng thức với muối kiến vàng của người đồng bào.
Bò một nắng Phú Yên được sản xuất từ bò non, được chăn nuôi trong tự nhiên nên thớ thịt săn chắc, ít nước lại có vị ngọt tự nhiên đem đến cho người ăn cảm giác ngon miệng. Thịt được loại bỏ da, rửa sạch và cắt thành từng miếng mỏng, lớn cỡ bằng bàn tay là được. Thịt sau khi thái xong được trộn sơ qua với các loại gia vị như đường, muối, bột nêm, ớt trái giã nhỏ, vừng.
Khâu ướp gia vị của bò một nắng rất quan trọng, đừng nên ngào đậm quá vì khi nướng chín, thịt sẽ bị mặn mất ngon, cũng không nên tẩm nhạt quá, bò không thấm đủ gia vị, sẽ nhanh thiu, không để lâu được. Kế tiếp đem phơi ngoài nắng, nếu trời nắng lớn, chỉ cần phơi trong 1 ngày, thịt bò khô lại, cầm lên tay không bị dính là được. Lúc thưởng thức, chỉ cần lấy từng miếng thịt bò 1 nắng, cho lên vỉ và nướng trên bếp than hồng. Thịt nướng chín vàng đều hai cạnh cùng hương thơm tỏa ra rất thu hút. Khi nướng nhớ lật đều tay để thịt chín vàng và không bị cháy.
Trung bình để có được 1kg thành phẩm bò 1 nắng, phải cần 1,8 dến 2kg nguyên liệu thịt bò đùi tươi. Sau khi phơi lóc bỏ lượng nước trong thịt, phần còn lại sẽ se khô, có độ ngọt tự nhiên và hương vị đặc trưng của thịt.
Với tỷ lệ này, bò 1 nắng có thể để lâu nếu cất giữ tốt (không có chất bảo quản nên các bạn cất giữ trên ngăn đông tủ lạnh, có thể bảo quản trong 6 tháng vẫn giữ được hương vị tốt nhất). Lúc ăn, nướng trên lò than hồng, vừa rám vàng, khô mặt và hơi rám cháy là ngon nhất (không được nướng quá khô là không ngon).
Bò 1 nắng được chấm với các loại đồ chấm, có thể là ớt tương, muối ớt lá é trắng, nhưng đặc biệt hơn nếu chấm với muối ớt kiến vàng – người đồng bào thiểu số thiểu số gọi là muối thèn lèn. Loại muối này được giã kèm muối, ớt, trứng và con kiến vàng tươi cùng với ít gia vị bí kíp. Ăn bò 1 nắng chấm muối ớt kiến vàng, kèm dưa chuột, các loại rau thơm cho vị giác 1 cảm nhận thật mới mẻ.
Cách Chế Biến Đặc Sản Bò 1 Nắng 2 Sương
Bò một nắng muối kiến vàng là món ăn có một không hai, hợp khẩu vị ngay cả những người khó tính nhất, là đặc sản của Krông Pa – Tây Nguyên. Thịt bò được trộn gia vị với bí quyết bí mật, đem phơi 1 nắng cho héo, phần còn lại sẽ se khô, có độ ngọt tự nhiên và hương vị đạc biệt, ngon hơi lạ, khác hoàn toàn với tất cả những món chế biến từ thịt Bò mà bạn vẫn thường ăn.
Bò 1 nắng được chế biến từ thịt bò tươi, thái thành từng miếng nhỏ, trộn sơ qua với các loại gia vị, đem phơi ngoài nắng trong 1 ngày nên có tên gọi là bò một nắng. Tiếp theo đóng bao lưu giữ, lúc thưởng thức chỉ cần đem ra nướng chín trên lò than hồng và thưởng thức với muối kiến vàng của người đồng bào dân tộc.
Theo cách làm bò 1 nắng, thịt bò nhất định phải là bò tơ, được chăn nuôi trong tự nhiên nên thớ thịt săn chắc, ít nước lại có vị ngọt tự nhiên đem lại cho người ăn cảm giác ngon miệng. Thịt được loại bỏ da, rửa sạch và thái thành từng lát mỏng, lớn cỡ bằng bàn tay là được. Thịt sau khi xắt xong được ướp sơ qua với các loại gia vị như đường, muối, bột nêm, ớt trái giã nhỏ, vừng.
Khâu tẩm gia vị rất quan trọng, đừng nên ngào đậm quá vì khi nướng chín, thịt sẽ bị mặn dở, cũng không nên ngào nhạt quá, bò không thấm đủ gia vị, sẽ nhanh thiu, không để lâu được. Kế tiếp đem phơi ngoài nắng, nếu trời nắng to, chỉ cần phơi trong 1 ngày, thịt bò khô lại, cầm lên tay không bị dính là được. Lúc ăn, chỉ cần lấy từng phần thịt, cho lên vỉ và nướng trên bếp than hồng.
Thịt nướng chín rám vàng hai cạnh cùng hương thơm tỏa ra rất hấp dẫn. Khi nướng nhớ trở đều tay để thịt chín đều và không bị cháy.Với cách làm bò một nắng này trung bình để có được 1 cân thành phẩm, phải cần một,7 dến 2kg nguyên liệu thịt bò đùi tươi.
Sau khi phơi lóc bỏ lượng nước trong thịt, phần còn lại sẽ vừa héo, có độ ngọt tự nhiên và hương vị độc đáo của thịt. Với tỷ lệ này, bò 1 nắng có thể để lâu nếu bảo quản tốt (không có chất cất giữ nên các bạn lưu giữ trên ngăn đông tủ lạnh nhé….. để bao lâu cũng ok ). Khi ăn, nướng trên lửa than hông, vừa rám vàng, khô mặt và hơi cháy sém là ngon nhất (không được nướng quá khô là dở tệ).
Bò 1 nắng 2 sương được chấm với các loại, có thể là ớt tương, muối ớt lá é trắng, nhưng độc đáo hơn nếu chấm với muối ớt kiến vàng – người đồng bào thiểu số thiểu số gọi là muối thèn lèn. Loại muối này được giã kèm muối, ớt, trứng và con kiến vàng tươi cùng với ít gia vị công thức. Ăn bò 1 nắng chấm muối ớt kiến vàng, kèm dưa leo, các loại rau thơm cho vị giác một cảm nhận thật mới mẻ.
Sản phẩm Bò 1 nắng 2 sương rất thích hợp để làm quà tặng đặc sản cho các đối tác, bạn bè, người thân… nhân các dịp lễ Tết, Sinh nhật, Liên hoan cuối năm… hoặc dùng để chiêu đãi trong nhưng buổi tiệc nướng ngoài trời, họp mặt gia đình, cùng quây quần trong không khí ấm cúng bên ly rượu chan chứa ân tình với món ăn đặc sản mang hương vị mộc mạc, thuần túy của quê hương Việt Nam.